Een moestuin beginnen is zó leuk! En je hebt er heus niet veel voor nodig. Ik moestuinier zelf volledig in potten en bakken, en elk jaar breid ik mijn moestuin wat verder uit. Omdat het een hobby is, geef ik er met plezier geld aan uit. Maar je kunt heel veel dingen doen om de kosten onder controle te houden! Hoe begin je een moestuin voor weinig geld? Dit zijn 15 slimme low budget tips om te besparen in je moestuin en extra veel te oogsten!
1. Kweek zoveel mogelijk vanaf zaad
Bij kwekers en tuincentra vind je in het voorjaar altijd kleine groenteplantjes. Super leuk natuurlijk! Maar het is vaak véél en véél voordeliger om groente vanaf zaad op te kweken. Een vergelijking: een zakje met tientallen (40-60) tomatenzaadjes kost bij de Intratuin €1,89 en daar kun je dus tientallen tomatenplanten van ‘maken’.
Een klein tomatenplantje (zonder vruchten eraan) kost bij de zelfde winkel al gauw €2,89. Uiteraard kost zelf opkweken ook geld (denk aan potgrond en voeding). Maar al zou je van één zakje in een paar jaar tijd maar 4 zaadjes opkweken tot plant, dan ben je waarschijnlijk al goedkoper uit. Koop je een plant met al wat tomaatjes eraan, dan ga je zelfs richting de 8 euro.
2. Maak je eigen moestuinbakken
Wil je grote houten moestuinbakken op poten of verhoogde moestuinbakken op de grond in je tuin? Dan kun je natuurlijk een bouwpakket kopen in de winkel of er eentje online bestellen, deze van Ecotuintje zijn bijvoorbeeld goed en betaalbaar. Maar zelf hout kopen en de bakken helemaal zelf maken is uiteraard nog goedkoper.
Let sowieso op de soort hout die je kiest. Onbehandeld hout heeft geen eindeloos leven. Het hout van echt goedkope bakken is meestal na een paar jaar al verrot. Hoe sterker en duurzamer het hout is, hoe langer het mee gaat. Mijn moestuinbakken en kweektafels zijn gemaakt van Douglas-hout dat 5 a 10 jaar mee gaat. Hier vind je de werkbeschrijving voor de moestuinbakken op poten.
3. Investeer in vaste planten
De meeste groente- en kruidenplanten zijn eenjarig. Dat wil zeggen dat je ze binnen één seizoen opkweekt vanaf een zaadje tot oogstbare plant, daarna sterven ze weer. Maar er zijn ook vaste planten die jaar na jaar opnieuw oogst geven. Denk aan kruiden zoals rozemarijn, tijm en dragon. Vaste groenteplanten zijn bijvoorbeeld rabarber, artisjok en asperge. Ook fruitplanten zijn meerjarig. Investeer daarom in vaste groente-, fruit- en kruidenplanten, voor jarenlang plezier!
4. Bewaar potjes om in te zaaien
Als je veel voorzaait en verspeent, heb je veel potjes nodig. Dus bewaar alle plastic potjes die je koopt en vraag vrienden / familie ook de potjes te bewaren. Ze zijn namelijk perfect om in te zaaien en om wat grotere zaailingen in te verspenen. Ik heb er inmiddels heel wat in mijn kast staan en gebruik ze elk jaar opnieuw, zeker die van hard plastic.
5. Gebruik kunststof labels
Houten labels zijn misschien wel het meest duurzaam om te gebruiken, maar ze gaan vaak niet langer dan een seizoen mee is mijn ervaring. Ze verrotten snel en schimmelen ook vaak gauw als het vochtig is. Ik gebruik daarom liever kunststof labels.
Deze van Makkelijke Moestuin bijvoorbeeld zijn erg fijn. Ze zijn vrij lang, wat fijn is voor buiten. En ik knip ze door de helft voor in de kweekkas in kleine potjes. Koop je ze in bulk, dan zijn ze goedkoper. Ze blijven jarenlang goed, dus je hoeft er maar één keer in te investeren. Extra budgettip: je kunt ook zelf labels maken van lege melkpakken bijvoorbeeld. Dat kost niks!
6. Zaai in oude kratjes, potten en emmers
Groente kweken kan overal in! Ga naar de kringloop en koop oude manden, kratjes of zinken emmers om groente in te zaaien. Ik ken zelfs mensen die aardappels kweken in IKEA-tassen. Het enige wat belangrijk is: dat er gaatjes in zitten zodat het overtollig water eruit kan lopen en de wortels van je planten niet verdrinken.
7. Geen lege vakken & bakken (maak een plan!)
Zorg voor zo min mogelijk lege vakken, bakken en rijen in je moestuin. Want een leeg vak = geen oogst. Als je veel wil oogsten, is het zaak om goed na te denken over wat je wanneer gaat kweken en oogsten. Een moestuinplan maken helpt daar enorm bij. Het helpt je om groente op de juiste momenten te zaaien en ‘goede buren’ naast elkaar te zetten. In deze blog lees je meer over een moestuinplan maken.
8. Geef slim water
Water is gelukkig niet zo duur in ons land. Maar als je erop wil besparen en je hebt de ruimte: zorg dan voor één of meerdere regentonnen en vang het water op. Daarmee kun je je plantjes bewateren in periodes dat het lang niet regent of heel warm is. Regenwater is sowieso beter voor je plantjes dan kraanwater, dus win-win.
Wat je ook kunt doen, is een bewateringssysteem aanleggen in je moestuin met een sensor. Dat is even een investering – dus doe dit alleen als je zeker weet dat je jarenlang wil moestuinieren. Maar het zorgt ervoor dat je plantjes automatisch water krijgen en niet meer dan noodzakelijk. Zo geef je nooit teveel! Je kunt dit systeem aansluiten op je regenton.
9. Laad zaadvaste groente bloeien
Wil je een moestuin voor weinig geld? Maak dan je eigen zaadjes! Heb je de ruimte om een paar groentes te laten staan en te laten bloeien, zodat je de zaadjes kunt winnen? Doe dat dan zeker! Zo heb je namelijk gratis nieuwe zaadjes voor volgend jaar. Dit werkt trouwens alleen met zaadvaste rassen, niet met hybride (F1) rassen. Van tomaatjes, paprika, peper etc. kun je de zaadjes uit de vruchten halen als je ze oogst en laten drogen voor volgend jaar.
10. Maak je eigen compost of voeding
De meeste groente hebben gedurende hun groeiseizoen voeding nodig. Die voeding kun je kopen, maar ook zelf maken! Compost maak je natuurlijk met een eigen composthoop (als je daar ruimte voor hebt). Je kunt zelfs plantenvoeding maken van bananenschillen of van smeerwortel.
11. Splits vaste kruiden voor gratis plantjes
Bij tip 3 las je al over vaste planten in de moestuin, daarmee kun je op de lange termijn besparen. Vaste kruidenplanten (zoals tijm, rozemarijn, bieslook en dragon) kun je bovendien elk jaar vermeerderen! Haal ze uit de grond of pot en scheur of knip ze in tweeën. En voilá, nu heb je twee plantjes. Elk jaar een gratis plant, dat is toch perfect!
12. Ruil zaadjes / plantjes
Er zitten doorgaans veel te veel zaadjes in een zakje om in een paar seizoenen op te maken (en na een aantal jaar worden ze minder kiemkrachtig). Tenzij je een grote moestuin hebt, hou je dus altijd wat zaad over. Eén van de simpelste budget tips voor je moestuin is: zaadjes ruilen met andere moestuinliefhebbers. Of: samen je zaadjes kopen en verdelen. Iedere moestuinliefhebber zaait verder meer dan ze kan uitplanten.
Dat doe je meestal omdat je het risico wil spreiden (stel dat er eentje sterft!), maar ook omdat we in het begin van het moestuinseizoen allemaal last hebben van zaaikoorts, haha. Dus ook kleine – alvast voor je opgekweekte – plantjes ruilen is een hele goede optie!
13. Kweek groentes die snel/veel oogst geven
Een moestuin voor weinig geld, betekent ook: zo veel mogelijk besparen op je boodschappen. Hoe je dat doet? Kweek in elk geval groente die snel en/of veel oogst geven. Iets dat snel groeit (zoals bijvoorbeeld radijsjes) houdt het kort ruimte in je moestuin bezet en kun je dus vrij snel weer wat anders zaaien!
Ook groente die veel oogst geeft, zoals vruchtdragende groente (courgette, tomaat, paprika, pepers) zijn het zaaien waard! Want daar bespaar je maandenlang mee. Hier vind je trouwens nog meer tips om de ruimte in je moestuin te optimaliseren en zoveel mogelijk te oogsten in de ruimte die je hebt.
14. Zaai wat je graag eet
Als je zaait wat je graag eet, zul je zien dat je niet alleen veel plezier hebt tijdens het moestuinieren. Je zult ook automatisch minder geld uitgeven in de supermarkt bij je dagelijkse boodschappen. Voor mij zijn het bijvoorbeeld peultjes, bonen en sugarsnaps die ik tijdens het seizoen echt bijna dagelijks eet uit eigen moes. Dat scheelt tientallen euro’s!
15. Verwerk je oogst
Mijn laatste tip te moestuinieren voor weinig geld, is je oogst bewaren voor de winter. Heb je zoveel oogst dat je het niet allemaal op kunt eten? Dan is het zaak om het te verwerken! Er zijn verschillende technieken die je daarvoor kunt gebruiken:
- Invriezen is de bekendste: je bewaart geblancheerde groente of stukjes gesneden fruit in de vriezer. Ingevroren groente en fruit blijven tot 12 maanden houdbaar.
- Wecken is het vacuüm bewaren van groente, fruit, soep of saus in gesteriliseerde glazen potten. Je tomaten kun je bijvoorbeeld verwerken tot pastasaus en je fruit tot jam of marmelade. Steriliseren kan in kokend water, maar ook in de oven of op de hoogste temperatuur in de vaatwasser.
- Inmaken is het inleggen van groenten in een pot met een conserveringsmiddel, zoals zout, zuur, suiker, siroop of alcohol.
- Inleggen in zuur is het inmaken van groenten met een kokend mengsel van azijn, water, zout, suiker en eventueel specerijen. Perfect voor knapperige groenten als bloemkool, wortel en radijs. Ingelegd in zuur blijven groenten tot een half jaar goed.
- Fermenteren is een gecontroleerd rottingsproces waarbij schimmels, bacteriën en gisten voedingsstoffen aanpassen en afbreken. Daardoor verandert smaak, geur en houdbaarheid. Je kunt bijvoorbeeld zelf augurken, kimchi en zuurkool maken!
- Drogen is het verwijderen van vocht uit fruit en kruiden waardoor ze langer houdbaar zijn. Kruiden droog je het best aan de lucht. Bind ze bij elkaar in bosjes en hang ze ondersteboven op een warme, donkere plek. Fruit droog je in plakjes in de oven of in een voedseldroger. Gedroogd fruit kun je luchtdicht enkele maanden bewaren en is heerlijk!
Moestuin voor weinig geld: jouw bespaartips?
Deze vijftien tips om geld te besparen in je moestuin en groente te kweken voor weinig geld zijn eigenlijk maar het begin. Ik durf te wedden dat er nog veel meer dingen zijn die je kunt doen om low buget te moestuinieren. Misschien heb jij nog wel goede suggesties of tips? Zijn er dingen die jij in jouw moestuin doet om te zorgen dat je niet teveel uitgeeft? Laat het weten in de reacties hieronder, zo helpen we elkaar!
Wat ook leuk is: het opnieuw aan laten grorirn van groenten etc met wortelaanzet. Denk bijv. aan prei, uien kropsla mer kluit
Hey, wat leuk weer een blog van je te lezen. Ik wordt helemaal enthousiast in de tuin dit seizoen. Je hebt al veel tips gedeeld, ik kan zo geen nieuwe bedenken hahaha.
Hele leuke en nuttige blog bedankt voor de tips!!
Bedankt voor de tips! Leuk om te lezen.